
Categorie
Blog
Het is toch weer nodig uit de doeken te doen waarom een leven zonder melk gewoon gezonder is. Aanleiding was weer zo’n tenenkrommend pro-melk praatje op tv. Ik hoef je niet te vertellen uit welke hoek de wind waait. Mijn haren staan alweer overeind. Tja, ik sta aan de kant van de anti-melklobby. Leven zonder melk is gewoon gezonder. Waarom? Dat zal ik je uitleggen.
Melksuiker en ongewenst vet
Baby’s moeten groeien, net als kalveren. Daarom zit in (moeder)melk een hoog gehalte lactose (melksuiker). Die lactose hebben we als volwassenen niet nodig en is zelfs ongewenst. Niet voor niets is ongeveer één op de drie mensen lactose-intolerant. Zij missen het enzym lactase om de melksuiker af te breken of maken er te weinig van aan. Vanwege het hoge gehalte lactose veroorzaakt het drinken van melk een flinke verhoging van de afgifte van insuline; de Insulin Growth Factor (IGF). En die insuline, daar gaat het om. Dit hormoon, aangemaakt door de alvleesklier, zorgt voor het constant houden van onze bloedsuikerspiegel. Een normaal, gewenst proces. Consumeren we echter teveel suiker – in dit geval lactose – dan wordt er te veel en te vaak insuline geproduceerd. Afgifte van insuline gaat gepaard met ontstekingsactiviteit en de aanmaak van ongewenste vetten. De hoeveelheid melksuiker leidt dus tot ongewenst vet. Die vetcellen leiden op hun beurt weer tot hormonale verstoringen in ons lichaam.
Melkeiwit en irritatie van het darmslijmvlies
Een ander feit is dat koemelk voor 80% uit caseïne bestaat, een melkeiwit. Net als lactose moet dit melkeiwit worden afgebroken in de darmen. Als dit proces niet goed verloopt, ontstaat er irritatie van het darmslijmvlies. Daarbij komen zogenaamde exorfinen vrij. Die stofjes belanden vervolgens in onze bloedbaan en beinvloeden (in negatieve zin) onze slaap, stemming, weerstand enz. We kunnen er moe en geïrriteerd van worden.
Nog een onaangenaam feitje: onze melkkoeien (bio-industrie) – of de uiers eigenlijk – draaien overuren. Ze moeten onnatuurlijke hoeveelheden melk produceren. Melkuierontstekingen liggen hier op de loer, en die worden bestreden met antibiotica. De antibiotica circuleert in het bloed van de koe en dus ook in haar melk. Vervolgens komt die antibiotica in ons lijf terecht. Heel ongewenst, vooral omdat we al zoveel antibiotica binnen krijgen dankzij onze vleesconsumptie en ons drinkwater. Zeg nou zelf, dat wil je toch niet?
De melk-mythe
Maar nu het aspect waar de hele melklobby om draait: we hebben calcium nodig, en de belangrijkste bron is (volgens de zuivelindustrie en vooraanstaande organisaties….): melk. De melk-mythe is de grootste mythe van deze eeuw. Het is de overtuiging in onze maatschappij dat je melk écht nodig hebt om voldoende calcium binnen te krijgen. Voor sterke botten zogezegd. Maar hele volksstammen leven zonder zuivel en zijn nog steeds niet uit elkaar gevallen. De Japanners bijvoorbeeld, die leven zonder melk, zonder zuivel.
Wat doet calcium in je lichaam?
Calcium is een belangrijk mineraal. We hebben het dagelijks nodig, en in de juiste hoeveelheid. Onze botten bestaan hoofdzakelijk uit calcium, maar dit mineraal speelt bij veel processen in ons lichaam een belangrijke rol. Denk aan de prikkelgeleiding van het hart, de bloedregulatie en bloedstolling. Maar ook je spierstofwisseling. En calcium activeert allerlei enzymen in het lichaam.
Voor een goede opname van calcium in de dunne darm zijn voldoende vitamine D, magnesium en eiwitten nodig. De ideale verhouding calcium : magnesium is daarbij 2 : 1. Bij melk ligt die verhouding anders, namelijk 4 : 1. Dat maakt dat melk minder goed wordt verteerd en opgenomen. Het tekort aan magnesium wordt onttrokken aan de botten waardoor deze poreus worden. Dit is het bekende proces van botontkalking. Tja, dan slaan we een weg in die we niet willen. Een leven zonder melk is gewoon gezonder, is mijn stelling dus. Maar welke alternatieven zijn er?
Bronnen van calcium
Ik heb het tot dusver steeds over melk gehad. Maar hoe zit dat met andere zuivelproducten, zoals yoghurt, kefir en kwark? Omdat dit gefermenteerde producten zijn, zijn de eiwitten lichter verteerbaar dan die uit melk. Fermentatie is een voorverteringsproces, ingezet door bacteriën. Heel handig, want dat scheelt onze spijsvertering werk. Yoghurt geeft ook minder snel problemen bij lactose-intolerantie, simpelweg omdat yoghurt minder lactose bevat. Verdraag je geen yoghurt, lust je het niet of eet je veganistisch? Geen paniek! Er zijn genoeg andere calciumbronnen. Bovendien willen we gevarieerd eten, toch? Vooral peulvruchten, bladgroenten en koolsoorten zoals broccoli, boerenkool en Chinese kool bevatten ruime hoeveelheden calcium. En de zee doet levert ook de nodige bronnen: kelp, rode alg en zeewier leveren veel calcium. Maar ook noten, sesamzaad en vijgen. En zelfs tomatenpuree en chocola…
Hoeveel calcium per dag?
Een richtlijn voor onze dagelijkse behoefte aan calcium is 600 -1000 mg per dag. Meer calcium is nodig bij zwangerschap, borstvoeding en bij kinderen in de groei. En natuurlijk hebben mensen met osteoporose extra calcium nodig.
Hier een paar cijfers als houvast, voor je dagelijkse inname. Het zijn willekeurige voedingsmiddelen, juist om je een idee te geven van de diversiteit aan calciumbronnen. Onderstaande cijfers zijn gebaseerd op porties van die 100 gram.
- Boerenkool: 220 mg
- Broccoli: 120 mg
- Chinese kool: 125 mg
- Geitenkaas (harde): 895 mg
- Magere kwark: 125 mg
- Biodynamische yoghurt: 120 mg
- Lijnzaad: 250 mg
- Sesamzaad: 780 mg
- Tahin: 900 mg (!)
- Vijgen: 190 mg
- Zeeslavlokken: 700 mg
Voldoende calcium zonder melk
Je ziet dat groenten hier als calciumleverancier kunnen wedijveren met zuivelproducten. Best indrukwekkend, toch? Eet je veganistisch, dan moet je wel flink aan de bak met de alternatieve bronnen, en meer keren per dag gevarieerde calciumbronnen eten.
Maar de moraal van dit verhaal: een leven zonder melk is gewoon gezonder. Met een gevarieerd eetpatroon kom je echt aan je dagelijkse calciumbehoefte. Ook zonder calcium-supplement. Een belangrijke voorwaarde daarbij is wel dat je dagelijks de benen strekt, minimaal een half uur. Dat is een andere harde eis van je lichaam om calcium goed op te nemen.
Heb je een vraag of kan ik je helpen met grip krijgen om je calciumbehoefte op peil te krijgen met de juiste voeding? Mail mij gerust: mindyourfood@live.nl